Türkiye İş Ortamı

2025-04-03 10:13:07 173

1 Tarafların Değerlendirmeleri
Dünya Bankası Değerlendirmesi
Dünya Bankası’nın yayınladığı İş Çevresi Raporu’na göre Türkiye’nin iş çevresi kolaylığı konusunda dünyada 33. sırada yer aldı. İşletme (77), inşaat izni (53), elektrik (41), mülkiyet kaydı (27), kredi (37), azınlık yatırımcılarının korunması (21), vergi ödemesi (26), sınır ötesi ticaret (44), sözleşmelerin uygulanması (24), iflas (120). Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan 2019 Küresel Rekabetçilik Raporu’na göre Türkiye, önceki yıla göre 0,5 puan yüksek olan 62,1 puan aldı ve 141 ekonomi arasında 61. sırada yer aldı. En büyük ilerleme alanları ICT uygulamaları (+4.3, 69), yol ağları (+3.9, 27), altyapı (+1.7, 59) ve işgücü piyasası (+1.7, 109). Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan 2018 kapsayıcı kalkınma endeksine göre Türkiye, 77 gelişmekte olan ekonomi arasında 16. sırada yer almaktadır.


2 İş ortamının optimizasyonu

İnovasyonu teşvik etmek
Türkiye Hükümeti, kurumsal yenilikleri teşvik etmek için özellikle Ar-Ge teşvik etmek için yasalar hazırlamıştır. Örneğin, yazılım, ilaç ve tıbbi cihazlar, tarım, gıda, biyoteknoloji, bilgi ve iletişim teknolojisi gibi yüksek teknoloji sektörlerinde 15'den fazla kişi çalışan Ar-Ge merkezleri, 10'dan fazla tasarımcı çalışan tasarım merkezleri, yenilikçi Ar-Ge harcamalarından veya tasarım harcamalarından% 100 şirket gelir vergisi öncesi kesilmesi ve çalışanların geliri için kişisel gelir vergisi, çalışanların yarısı için sosyal güvenlik parası, Ar-Ge projeleri için gerekli ithalat ürün vergisi, araştırmacıların ailelerine teşvikler ve diğer muamelelerden yararlanabilir.


Fikri mülkiyet korumasına dikkat
Türkiye, fikri mülkiyet davaları, adli koruma, tazminat, yasak emri ve sınır önlemleri gibi kapsamlı bir dizi fikri mülkiyet uygulama girişimine sahiptir ve İstanbul, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde fikri mülkiyet davalarına uzmanlaşmış mahkemelere sahiptir. Türkiye’de fikri mülkiyet ihlalleri için gözaltı, para cezası, yasadışı faaliyetlerin yasaklanması ve işletmelerin kapatılması gibi çeşitli cezalar mevcuttur. 10 Ocak 2017 tarihinde Türkiye'nin 6769 sayılı endüstriyel mülkiyet kanunu, ticari markalar, patentler, faydalı modeller, tasarımlar, coğrafi işaretler, geleneksel ürün adları, kayıt sonrası işlemler, yasadışı cezalar gibi içerikleri birleştirerek Türkiye'nin endüstriyel mülkiyet koruma sistemini daha net ve sistematik hale getirdi.


Ulaşım tesislerinin geliştirilmesi
Türkiye şu anda birçok altyapı inşaatına devam ediyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 5 Ağustos 2020 tarihinde, Türkiye'deki trafiğin durumunu iyileştirmek ve yabancı yatırımları çekmek için uygun altyapı koşulları yaratmak amacıyla akıllı, güvenli, hızlı, ekonomik ve çevre dostu ulaşım sistemleri oluşturmayı planlayan Ulusal Akıllı Ulaştırma Sistemi Strateji Belgesi ve 2020-2023 Eylem Planı'nı yayınladı.


3 Yabancı sermayenin alınması
Birleşmiş Milletler UNCTAD istatistiklerine göre, 2019 yılında Türkiye’nin doğrudan yabancı yatırım akışı 8,34 milyar dolar, önceki yıla göre yüzde 35 azaldı ve doğrudan yabancı yatırım stokları 164,906 milyar dolar, yıllık yaklaşık yüzde 12 artış. Hollanda ve İngiltere, Türkiye’ye yapılan yatırımların en büyük iki kaynağından olup, Türkiye’nin yabancı yatırımların yüzde 15,1 ve yüzde 14,7’sini oluşturuyor ve ardından ise Katar, Almanya ve ABD’nin yüzde 10,2, yüzde 7,8 ve yüzde 6,1’sini oluşturuyor.

Sanayi açısından, Türkiye’nin 2019 yılında alınan yabancı yatırımlar kimyasal ve yapay lifler, gıda ve içecek ve tütün, rafine petrol, makine imalatı, temel malzemeler ve imalat malzemeleri, elektronik ve optik ekipmanlar, tekstil gibi alanlarda yoğunlaşmıştır. Kimyasal ürünler ve yapay lifler, yabancı doğrudan yatırım akışının yüzde 57'sini oluşturan ana yabancı yatırım endüstrileriydi, bunun ardından gıda, içecek ve tütün endüstrileri yaklaşık yüzde 11'i oluşturdu.


4 Üretim faktörleri
Elektrik fiyatları
Elektrik tedariki şirketleri ve şirketler arasında elektrik satın alma sözleşmeleri imzalar ve sözleşmenin “imzalanan elektrik” hükümlerine uygun olarak, kilowatt başına sabit aylık ücret hesaplar, imzalanan elektrik kısmının ek ücretlerinin ötesinde. İşletmeler gerçek koşullara göre orta voltajlı veya düşük voltajlı elektrik, çift fazlı veya tek fazlı elektrik kullanmayı seçebilirler ve elektrik fiyatları kullanım süresine göre değişir.


Su ve gaz fiyatları
Türkiye'nin resmi verilerine göre, genel sanayi suyu fiyatı 1,76 ABD Doları / metreküp ve KDV'si yüzde 8'dir. Olgunlaşmış sanayi parklarındaki şirketler, örneğin Eskişehir OIZ’de, genel sanayi suyu fiyatı 0,11 USD/m3’dir. Türkiye'nin doğal gaz kullanımı 300.000 standart metreküpün altındayken yaklaşık 1,25 dolar/metreküp, 300.000 standart metreküpün üzerinde ise 1,4 dolar/metreküp.


İşgücü maliyetleri
Yaklaşık 32,7 milyon işgücü olan Türkiye, Avrupa'nın en büyük üçüncü işgücü pazarı ve Avrupa Birliği ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ülkedir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın resmi verilerine göre, 2019 yılında işgücünün minimum aylık maaşı 453,62 dolardır. Asgari aylık maaş olarak, işverenin çalışanları için aylık orantılı olarak sosyal sigorta ve işsizlik sigortası ödemesi gerekir ve işverenin aylık en düşük maliyeti 533 dolardır.